,

Овој човек го објасни единствениот вистински начин како се сака една жена

Извадокот од романот „Тврдина“ е веројатно еден од најпознатите пасуси во историјата на литературата што зборува за љубовта меѓу мажот и жената. Ретко кој би можел да го напише пулсот на ова возвишено, но едноставно чувство како Меша Селимовиќ. „Побуните траеја кратко, толку кратко, да не вредеше да се креваат. Посебно што знаев, без разлика колку бев лут, дека ништо не можеше да ми ја замени неа, онаква каква што е, теснограда во својата љубов, нетрпелива кон се што би можело да и се одземе, па и делче од мене, нејзиниот имот. И брзо, од изнемоштениот бунт и желбата за слобода, се вратив во силната тврдина на нејзината љубов, како мирен бегалец кој дури и не се движеше далеку од портата. Животот не е љубезен кон нас, а ние создаваме сопствена мала заедница, свој космос, во кој наоѓаме сè што ни недостига. Кога бев во опасност, само размислував за неа, храбрејќи се со нејзиното присуство. Кога ми беше тешко, го споменував нејзиното име како во молитва, наоѓајќи олеснување. Кога чувствувам радост, трчам да ја споделам со неа, да и заблагодарам, како таа да ми ја даваше. Добар човек, и убава жена, но она што е само за мене, тоа сам што го создадов. Дури и ако имала големи недостатоци, не би ги знаел. Ми треба совршена, и не можам да дозволам тоа да не биде. И дадов сè што најдов во мојот живот, а без што не можам. Дури и јас се намалувам пред неа, за да би била таа поголема, и јас со нејзина помош. Ја дарувам богато, да би можел да земам. Јас сум осуетен, таа е остварена, и затоа сум обештетен. Таа ми го надоместува изгубеното, и добивам повеќе отколку што сакав да имам. Моите желби беа магливи и расеани, сега тие се собираат во едно име, во едно лице, пореално и поубаво од имагинацијата. Нејзе и признавам за се она што не сум, а повторно не губам ништо, откажувајќи се. Немоќен пред луѓето и слаб во лицето на светот, јас сум значаен пред моето создавање, повредно од нив. Неспокоен пред несигурноста на сè, јас сум сигурен дека љубовта, која самата се создава поради потребата, е претворена во чувство. Љубовта е жртва и насилство, понуди и барања, молитви и грижи. Оваа жена, целиот мој свет, ми треба да ѝ се восхитувам и да ја чувствувам мојата моќ над неа. Ја создадов како дивјак на мојот идол, да му стои над пештерскиот оган, заштита од гром, непријатели, ѕверови, луѓе, небо, осаменост, барајќи обични работи од него, но исто така да бара и невозможност, да чувствува воодушевување но и огорченост, да се заблагодарува и да критикува, секогаш свесен дека без него стравот ќе ми биде претежок, надеж без корени, радост без траење. Поради тоа, исклучиво, и луѓето ми станаа поблиски.“