Чек да брцнам во ташнава: Циркус Адриа

Секогаш кога ќе подвлечам црта помеѓу минатото и сегашноста, поените ми одат на страна на минатото. Таму ми се и кецот на десетка и убавото двојче и убавата десетка и трите од карти. На другава страна боранија. Едвај три-четири се бројам.

Многу малку ми остана од будната свесност, за да пресечам дали тоа, толку многу минатото беше завиткано во свила, а сегашноста сѐ повеќе се витка во вреќа за ѓубре или пак, се прашувам дали јас тоа можеби полека, ама сигурно стареам, бидејки еднаш така слушнав, дека оној кој нон стоп се враќа на спомените, полека “окачуе копачки од клин“.

Мојата генерација, а особено малку постарите сигурно се сеќаваат како се тргнуваше и како се одеше во наше време на годишен одмор. Конвој од семејните пријатели, нивните деца и жени во тесните југословенски автомобили со јамболии на седиштата.

Тој што имаше камп приколка, беше цар. Ние немавме.

Им завидував на сите кои го влечеа тој бел дворец со себе, таа бескрајно удобна минималистичка мала куќа со портокалов ентериер.

Подготовките за традиционалното кампување се одвиваа две до три недели, што е малку со оглед на тоа дека ние патувавме сосе баба ми, која тој процес на правење списоци и пакување го правеше уште попеколен.

Татко ми беше нервозен недела дена пред тоа, бидејки требаше да вози “онолкав“ пат, а мајка ми “фучеше“  мафтајки со рацете и викајки - “ќе се убијам да си ги скратам макиве, морето нема да го видам“.

Баба ми, на телефон му објаснуваше на семејниот доктор, што ѝ излегло на ногата. Со саати.

Мене никој не ме ни забележуваше, бидејки јас во тоа време на општо лудило и безумие си црткав нешто пикната во едно ќоше.

-Кај е душекот?

-Го нема душекот, мајка ти минатата година го дупна на трња, сакајки да легне под најголемото дрво. Се сеќаваш!?

-Епа ќе плутате на вода оваа година. Нема душек.

-Ја спакува ли плинската боца?

-Боже сачувај јас да го пипкам плинот. Ужас ме фаќа од плин во кола. Каде е она малоно фрижидерче. Еве направив едно двеста сендвичи, пита, кифлици и еве и едно печено пеле. Белким ќе ни биде доста за до таму.

-Можевме и вол да испечеме. Што ќе ни е толку храна?

-Никогаш не се знае. Пат е. А и мајка ти сака да си касне.

-Мамо “симни се“ од телефонот, треба да се чујам со  Војо, да се договориме за рибарскиот прибор и за чамецот.

-Еве само уште минутка… Го спакувавте ли она маслото што го правев од зејтин и невен.

-Не мамо! Оваа година купивме кокосово масло.

(Слушам и не ми се верува, ми купиле конечно кокосово масло. Три години пекав)

-Уф, тоа ви е најобично г…. Мене земете ми го моето со невен, ене ми го онде на прозор. Уште колку време имам, треба да сменам ластик на два пара гаќи?

-Ќе се убијам, сега ќе крпи гаќи, кога ние за два саата треба да тргнеме.

-Двете ми идете на нерви. Сеа ќе уклучам телевизор, ќе седнам да гледам фудбал и не одам никаде.

-Ете знаев, мајка ти мора како и секоја година, да го упропасти одморот.

-Мамо симињај се од телефонот.

-Слушај ти, немој мене да ме бркаш од мојот роден телефон. Уште никому не сум се јавила дека тргаме на одмор. Сакаш да помислат дека сум умрела. Знам, знам…,Тоа сите едвај го чекате.

-Јас тргам и не чекам веќе никого. Кој оди, оди.

-Го затвори ли вентилот за вода?

-Го затворив.

-А прозорите? Ги затвори?

-Ги затворив!!

-Немој да ми ги затворате прозорите скроз, цвеќето ќе ми свене дур се вратиме.

-Мамо влагај у кола, немој сега сите да ти ги искорнам.

-Немој ти мене да ми се закануваш, инаку ручки ќе ви готвам таму. И онака само за тоа ме носите.

Конечно седнавме во кола. Сите комшии на купче со поздравување, гушкање, мафтање.

Тишината траеше околу пола минутка. Баба ми и јас седевме позади. Баба ми уредно од ташна го извади привезокот од Св Петка и го закачува позади на седиштето на татко ми. Тоа ни е заштита од сите “не дај Боже“, непредвидени ситуации кои може да ни се случат на патот до море. Мене ме замива со света водичка и кришум попрскува по кола.

-Треба да свратиме до чичко Перо и тетка Милка, па до кај чичко Божо и тетка Донка, ти се договорени со другите, па оттаму тргаме.

-Што и Донка иде!? Ја не идам на море. Застани да се симнам.

-Мамо молим те ќути. Тргнавме веќе.

—Нема! Низ проззор ќе излезам. Па вие не знаете ли, што ми рече она мене, минатата година за слава. Смртно ме наврди. Со неа нема да леетувам и точка. Застани да се симнам.

-Ти закани и се со пушка, ако ти рече пак нешто. Идете во шума на двобој, само те молам ќути. Треба да возам 800 километри.

-Еве шеќерот ми падна од стрес. Морам да јадам нешто. Сакаш ти сине нешто?

-Немој да ми правите трошки по кола. Се е усисано и изгланцано. Два дена ја чистев.

-Што ти е тебе, сакаш да ми се слоши ли?

-Мамо уште од Скопје не сме излегле.

-Е добро де, од сабајле ништо немам каснато.

-Ќе се убијам, неможам веќе да ве слушам. Застани да запалам цигара.

-Не можам да застанам, само што тргнавме. Сите не чекаат нас.

-Па тогаш зошто забрани пушење во кола!? 

-Затоа што двете пушите. Како во оџак да седам. Ете затоа.

Ги гледав низ прозор зелените ливади и пољани и си замислував како трчкам тука со раширени раце.

Му мафтав на чичко Божо преку задњата шофершајбна. Тој беше единствен нормален во цела фамилија. Еднаш кога бевме на Маврово, ќерка му Искра си ги заборави лектирите во Скопје. Ја гушна и рече да не се секира и отиде до Скопје да ѝ ги донесе. Мене татко ми пешки би ме пратил, а пред тоа ќутек би ми удрил.

-Мене ми се оди во тоалет. Застани. А и на детево сигурно му се оди. Нели сине!?

-Сега мора сите да застаната поради нас.

-Па нека застанат, што ми е гајле.

Конвој од седум автомобили застануваат еден позади друг. Сите излагаат од колите и почнуваат да се растегнуваат, мислиш на пола пат сме, а бевме на третата бензиска.

-Ене ја Донка, види каков шешир ставила. Ми изиграва Госпоѓа некоја.

-Мамо иди у ВЦ, пушти ја сега Донка.

-Слушај, ако мајка ти не престане да зборува веќе еднаш, јас останувам овде на сред пат.

Времето споро минуваше. Се обидував да си црткам нешто. Пробав и да заспијам, за побрзо да стигнеме, ама не ми успеваше. Баба ме ладеше со лепеза.

На радио свиреше “Ове ночи једна жена мирно спава, на јастуку расута јој коса плава…“

Златибор. Осма пауза. Баба ми констатира дека ѝ студи, а дека џемперот ѝ е во куферот. Бара да ѝ се отвори куферот. Џемперот е на дното. Мајка ми отвара втора кутија цигари.

Стигнуваме на Морача. Баба ми паничи како татко ми брзо вози и како сите ќе завршиме у ендек. Мижи додека го поминуавме.

 -Го пројдовме ли конечно. Колку трае оваа проклетија. Требаше по другиот пат да идеме. Божо ќе го слушате. Тој и Донка ако сакаа требаше одовде да одат. Ние требаше по другиот пат да си одиме.

Тетко ми позеленува и бара мајка ми да му запали цигара.

-Па нели не се пуши у кола!?

Му подава запалена цигара.

Едно време сум заспала. Се будам и го гледам големото синило пред мене. Почнувам да викам.

-МОРЕ, МАМА, МОРЕ!!!

-Гледам дека е море, не сум ќорава. До сега до Аргентина да патувавме, ќе стасавме.

-Има ли нешто за јадење.

-Нема све изедовте.

-Мамо не изедовме ние. Ти изеде.

-Земи од кексот, уште тоа остана.

-Не смеам јас да јадам кекс, дијабетичар сум.

-Мамо те видов пред малку во ретровизор, како го јадеше.

-Па го јадев, па што. Што да јадам, кога нема ништо друго. Треба ли во шок да паднам. Него не сум сигурна. Ја заклучивме ли вратата… И ја исклучивме ли пеглата…

Колумната може да ја слушате во аудио-верзија во продолжение:

За Женски Магазин, Тања Трајковска