Д-р Ранко Рајовиќ: „Родителите ми велат дека децата не знаат да си играат“, еве што советува

- Првиот совет за родителите е – нека им биде досадно. Затоа што тогаш ќе мора да си играат. Исто како ние кога бевме деца, така ќе се жалевме ако ни беше досадно. Единствениот совет што го добивме и што треба да го добијат децата денес е - оди, играј.

Летото е исклучително предизвикувачки период за родителите. Од една страна тука се горештините, па децата поголемиот дел од денот го поминуваат дома, од друга страна тука се екраните и понекогаш е невозможно да се издржи детското инсистирање да дозволите со часови гледаат во телевизорот или телефонот, пренесува „Zelena učionica“.

Д-р Ранко Рајовиќ вели дека одговорот лежи во нашата креативност која треба да ја разбудиме и кај децата.

- Истражувањето што го направивме во училиштата во Словенија, Хрватска, Србија и Италија покажаа дека веќе во пониските одделенија децата веќе имаат телефони, дури 80 отсто од нив, а во четврто одделение тој процент оди и до 100 отсто. Во споредба со пред пет години кога го правевме истото истражување, скокот е драматичен - вели д-р Рајовиќ и додава дека нема голема разлика меѓу нас и некои развиени земји.

Децата, објаснува Рајовиќ, се навикнати и се чини дека имаат условен рефлекс да посегнат по телефонот кога им е досадно.

- Затоа, еве го првиот совет за родителите - нека им биде досадно. Затоа што тогаш ќе мора да си играат. Исто како ние кога бевме деца, така ќе се жалевме ако ни беше досадно. Единствениот совет што го добивавме и што треба да го добијат децата денес е - оди, играј. Друг важен совет е да не му купувате играчка на вашето дете секој викенд. Сетете се на себеси. Кога добивавте подароци? Мал празник, мал подарок, голем празник, поголем подарок. И тоа е тоа. А денес? Буквално секој викенд се купува играчка - вели Рајовиќ.

Тој ги потсетува родителите на периодот кога и самите биле деца и дека радоста да се добие играчка била многу поголема, иако самата играчка била со многу помала вредност од онаа која денес им ја купуваме на децата.

- Девојките, на пример, собираа салфетки. Па, секоја салфетка имаше своја приказна и најмалку 10 карактеристики - боја, форма, колку слоеви, која земја, град, хотел... Кога тато одеше на пат, мораше да донесе неколку салфетки за да може ќерка му да се смени. . Таа го пречекува со воодушевување, бидејќи може да се случи да донесе навистина добра, за која ќе добие уште два-три што ги нема. А момците имаа џамлии или тие мали количиња - потсетува Рајовиќ.

И навистина, кога ќе помислиме на момчињата и нивното воодушевување од одредени „јаки“ џамлии, тоа тешко може да се спореди со она што го покажуваат децата денес кога добиваат играчка. Ги разменуваа, освојуваа и ги чуваа како најголемо богатство. Не ги добиваа секој ден, па нивната вредност за децата беше бесценета.

- Се сеќавам на себе, имав околу 40 џамлии. А момците тогаш кога ќе излезат знаат точно што да облечат, имаат стратегија. Еден ваков, три такви, четири големи, за кои знае дека вредат повеќе. И играат така со часови, цело време пресметувајќи што изгубиле, што добиле. Кучнува, станува, врти, се движи, комуницира и МИСЛИ. Сега, погледнете што добивме денес. Се сеќавам на една баба која на едно предавање слушна дека џамлиите се добри. И таа отиде ѝ купи на внуката пакет од 100 џамлии, со најдобра намера. Па после неколку дена ѝ купи уште 100. И тоа дете одеднаш доби 200 џамлии! Па, нема ни да игра - објасни д-р Ранко Рајовиќ.

Вели дека е така и со мајка му, која целото детство собирала салфетки и сега има 500. И решила да ѝ ги подари на ќерка си како најголема вредност. А ќерката? Многу брзо од досада почнува да ги кине. Затоа што таа не е таа што внимателно и вредно ја собрала и сочувала секоја од нив и не може да ја разбере вредноста на нешто што го добила одеднаш во тој износ.

- Истото важи и за играчките - коли кои момчињата сакаат да ги собираат. Затоа, не им купувајте сто коли. За некој важен настан купете една, друг пат друга, за детето да знае кога која ја добила. И тогаш кога децата имаат играчки, играат. А кога е лошо времето да бидат надвор, ќе знаат да играат. Родителите ми велат - децата не знаат да си играат. Секако дека не знаат кога ќе им купите 1000 играчки! Дајте им помалку играчки и време да им биде досадно. Можеби и да си играат со нив - рече Рајовиќ и им предложи неколку игри на родителите.

Рајовиќ вели дека со мали деца треба да се игра „Не лути се човече“, а штом ќе научат да собираат, табла, јамб, што е најдобра игра за длабоко внимание, шах...

- Пораката до родителите е да одвојат два дена во неделата, навечер, за друштвени игри. Важно е да ги научите децата да играат шах. Зошто? Детето денес има слабо внимание на училиште, не може да учи. Секаде е тоа проблем, а причината е технологијата. А таблата, јамбот и шахот се игри за длабоко внимание.

Рајовиќ предупредува и дека фината моторика на нашите деца е многу слаба. Вели дека истражувал во градинките во Војводина каде со едноставен тест ја испитувал фината моторика.

- Родителите можат да го пробаат дома, тоа е многу едноставен тест. А она што го видов во градинките е дека петгодишните деца не можат да го кренат само малиот прст од површината на масата кога ја спуштаат дланката. Наместо тоа, тие креваат два во исто време и ова е првиот знак дека фината моторика не е добро развиена, што е многу важно за работата на мозокот и пишувањето во училиште. И како да се поправи? Мора да бидете мудри. Децата сакаат Лего, но тоа не значи дека треба да имаат 10 кутии. Две се доволни. Земете една и кажете му на детето: „Она што ќе го правам сега е за малку постарите деца и возрасните“ и залепете ги показалецот и средниот прст, а потоа превиткајте ги само палците и малиот и домалиот прст.. Детето, се разбира, ќе каже „И јас сакам!“. И тоа е одлична вежба за развој на фини моторни вештини. Да му кажевте дека тоа мора да го направи за да вежба, сигурно ќе протестираше. Мора да го предизвикаме детето, тоа е улогата на родителите - објаснува Рајовиќ.

Вели и дека децата можат слободно да одат во парк и кога е топло, тоа не им пречи, се додека се под сенка.

- Родителството денес е сериозна работа. Не можеме да кажеме дека немаме време. Како тоа - родивме две, три, четири деца и сега немаме време? Мора да имаме време. Особено во тие први 10 години, ако сме присутни таму, тогаш сме мирни потоа. Пред некој ден слушнав дека наставничка им ставила петки  на сите ученици, за да ја прикаже бесмисленоста на системот. Затоа што постојано велиме дека секоја генерација деца е сè послаба и послаба, а оценките се подобри. Како е можно? Некаде погрешивме.

- Мораме да ги подготвиме децата за живот. А како? Со игра, скокање, длабоко внимание, друштвени игри. Па, тоа е работа на родителите – заклучува Рајовиќ.