„Сѐ може да биде канцерогено“: Младите сè повеќе се разболуваат, доктор посочува на што треба да обрнете внимание
Најмалку 17 различни видови на рак имаат поголема веројатност да се појават кај луѓе помлади од 40, па дури и помлади од 30 години, покажуваат најновите истражувања на научниците.
Професорот д-р Владимир Ковчин, специјалист по интерна медицина и супспецијалист по онкологија, за ТВ Прва изјави дека ракот е многу подмолно заболување и го предизвикуваат повеќе фактори.
Тој објаснува дека многу работи се промениле во последните децении, што влијаело на тоа што има многу предизвикувачи на карцином, а шансите да се разболат се поголеми.
„За да се појави рак потребно е акумулација на фактори на ризик за болеста да се манифестира. Тоа не значи дека секој во иста ситуација ќе се разболи, бидејќи нашето тело користи свои механизми за борба против разни патогени и против супстанции и причинители на ракот, ако ја погледнеме историјата, имавме храна која не е сочувана, помалку индустрија и загадување, помалку пестициди и тоа може да придонесе за развој на рак“, рече Ковчин.
Тој истакнува дека „Сега се може да биде канцерогено“.
„Од храна, вода, воздух, младите од раѓање доаѓаат во контакт со таква средина, а акумулацијата на сите овие штетни фактори го зголемува ризикот од развој на рак. Постарите луѓе се изложени цел живот, создадоа компензаторни механизми во дел, а и за тој период кога немаше канцерогени не се акумулираа доволно количество за да ја предизвикаат болеста“, изјави проф. д-р Ковчин во гостувањето на ТВ Прва.
Тој додаде дека секако е важен начинот на живот, историјата на болести во семејството и дека не смееме да игнорираме никакви симптоми.
„Да се занимаваме со спорт, да избегнуваме вишок килограми, да се храниме здраво, т.е. да јадеме многу овошје и зеленчук, свежа храна, не конзервирана. Нашиот народ јаде многу месо со многу сол, потоа пушеното месо, тоа е исто така фактор на ризик за развој на рак. Хормоните можат да бидат одговорни за ракот на дојката и тие се акумулираат во посно ткиво, па затоа треба да се избегнува дебелината, како и хормоните во храната“, рече тој.
Нови методи за откривање
Професорот Ковчин рече дека бројот на откривања на гинеколошки карциноми е во пораст и дека иако нема историски податоци, секоја година се откриваат околу пет до седум отсто повеќе карциноми.
Тој додава дека наскоро треба да се развие нов метод за откривање на болеста.
„Нешто што ќе го олесни откривањето на ракот во иднина се таканаречените течни биопсии, односно анализа на крвта за ДНК. Клетките на карциномот се распаѓаат и ослободуваат ДНК во нашата крв што може да се открие. А ние бараме метод за да го препознаеме ова ДНК на тој начин ќе можеме да откриеме и рак кога не може да се открие со други методи“, заклучи тој.
Клучна медицинска историја
Асс. Д-р Срѓан Марковиќ е специјалист по интерна медицина и гастроентеролог Тој ја истакна важноста на семејната историја во откривањето на ракот.
„Изненадени сме кога ќе откриеме тумор на дебелото црево кај млад човек, под 40, 30 години. Не очекуваме дека има рак, но тоа е сè почеста појава. Тоа е посебна форма на рак на дебелото црево кај пациенти под 40 години бидејќи овие пациенти не подлежат на скрининг на дебел црево на кои се подложни оние по 50 години“, изјави Марковиќ за ТВ Прва.
Тој рече дека скринингот бара полипи кои се отстранети за да се спречи развој на рак, а за да се развие ракот потребни се многу години и акумулација на генетски промени.
„За помладите, генетиката е важна, дали некој ја има во семејството, бидејќи овие луѓе треба порано да одат на колоноскопија. Постојат критериуми во зависност од тоа колку членови на семејството се засегнати“, рече тој.
Како што рекол, мора да се биде свесен за ризиците и да биде умерен во сè, вклучително и во храната.
„Балансирана исхрана е клучот, важен е составот на храната, присуството на масти, јаглехидрати, протеини. Важна е храната, потребно е да се работи на превенција“, вели вонредниот професор д-р Марковиќ.
