Му менувала пелени на неподвижниот сопруг, го бањала, не го пуштала во дом: На смртна постела ја отрезнил со една реченица
Стравот да бидат осудени од околината често преовладува, а семејствата често одлучуваат да го преземат целиот товар на себе, дури и кога тоа ги надминува нивните сили.
Многу луѓе се соочуваат со тешка дилема кога нивните најблиски стареат или се разболуваат и стануваат зависни од помошта на другите - дали е правилно да им се пружи најдобрата грижа испраќајќи ги во дом или да се придржуваат до домашната нега, и покрај исцрпеноста и ограничените опции.
Многумина подоцна сфаќаат дека изборот на специјализирана институција било токму она што им давало на нивните најблиски достоинство и мир во состојба кога веќе не можеле да се грижат за себе, а истовремено да ја задржат енергијата и емоционалната стабилност потребни за секојдневниот живот.
„Пораснав слушајќи приказни за силата и самопожртвуваноста на тетка ми Душка – жена која секогаш го ставаше своето семејство на прво место и која никогаш не дозволуваше да биде премислена од туѓото мислење. Меѓутоа, кога нејзиниот сопруг се разболе и стана потполно неподвижен, тетка ми немаше дилеми дали да го испрати во дом беше неприфатливо за неа и сета грижа ја презеде на себе.
Во нејзиното срце се бореше љубовта и одговорноста кон сопругот, но и стравот од осудата на оние околу неа. Верувајќи дека одењето во дом би било како да го изневери човекот со кој го поминала целиот свој живот, тетката ми зела на себе се‘ што доаѓа со грижата за неподвижна личност. Колку и да беше исцрпена, и колку семејството и да помагаше за да ѝ олесни, таа не можеше да се ослободи од мислата „што ќе кажат луѓето“ ако попушти и го испрати во дом. Тој нејзин страв, таа неспособност да прифати олеснување, ѝ одбележаа тешки години во животот и оставија трага кај сите нас.
Тетка ми не го смести сопругот во дом. Тие со години се бореа со неговото нарушено здравје, но минатата година беше особено тешка. Состојбата му се влоши до тој степен што стана целосно неподвижен, прикован за кревет, во секој поглед зависен од туѓа помош. Тетка ми најпрво мислеше дека се ќе се реши дома, интимно, во рамките на четири ѕида, во топлината на домот што заедно го изградија. Но, како што минуваше времето, стана очигледно колку сето тоа беше исцрпувачко.
Покрај тоа што мораше да му менува пелени неколку пати на ден, да го храни со пире преку сламка и редовно да го врти за да избегне болни рани, изгледаше како сите да одат на тенка линија помеѓу сочувството и преоптоварувањето. За него наизменично се грижеа членовите на семејството, тетка ми, мајка ми и уште неколку блиски роднини. Секој одвои време, балансирајќи ја работата, семејството и тешката секојдневна рутина на грижа. Посегнале по дополнителна помош, ангажирале медицинска сестра која доаѓала неколку пати неделно да им помогне во се‘.
Сепак, најтешкиот товар остана на грбот на тетка ми. Таа виде како нејзиниот сопруг се влошува од ден на ден, како болеста го менува и го оддалечува од неа. Биле во брак повеќе од четириесет години, го делеле и доброто и лошото, а сега во моментите кога бил физички присутен, тетка ми се чувствувала како навистина да го нема. Сè поретко ја препознаваше, често забораваше каде е и кои се сите тие луѓе околу него.
За тетка ми, идејата за дом беше едноставно неприфатлива. Таа постојано повторуваше: „Што ќе кажат луѓето, ако го ставиме таму, таму нема никого свој“. Зад тоа едноставно прашање се криеше цела лавина од нејзиниот внатрешен немир - страв од суд, од помислата дека некој може да помисли дека се откажала од човекот со кој го поминала целиот свој живот. Самата помисла дека некој ќе каже дека го испратила во домот нејзиниот сопруг, човекот кој и беше поддршка, беше неподнослива. Не можеше да поднесе помисла дека луѓето ја оценуваат како ладна, неблагодарна жена.
Во тие последни месеци и тетка ми и сите ние бевме на работ на издржливоста. Имаше ноќи кога тетка ми едвај спиеше, исцрпена и измачена, но во исто време исполнета со чувство на вина. Таа знаеше дека деновите на нејзиниот сопруг се избројани и дека наскоро на сите ќе им биде полесно. Тетин ми неколку дена пред смртта ѝ кажал нешто што сите не натерало длабоко да размислиме „Душка, негувајќи ме мене и ти ќе оболиш, ако ми е дадена болест, не мора да ми предизвикуваш солзи на очите заради грижата“.
Кога тој конечно почина, таа почувствува олеснување што не можеше да го објасни - олеснување што веќе не го трпат ниту тој, ниту таа, ниту семејството. Се чинеше дека во неговата смрт и таа најде мир. Но и таа се разболе, остатокот од животот го помина правејќи наоди и правејќи тестови. Иако вели дека не се покајала и повторно би го направила истото.
На крајот на краиштата, таа сè уште се обидуваше да се убеди себеси дека ја направила вистинската работа. Но, некаде длабоко во себе знаеше дека се‘ што направи не е само поради него, туку и поради тој тивок, неискажан суд на општеството.
Фото: freepik
