НЕМИРНА ВО МИР
Чудно е како низ годините се менуваме. Од тоа каква музика сакаме да слушаме, каква храна
конзумираме, до тоа какви луѓе нè привлекуваат. И најважно од сè – што ни е доволно за да се
почувствуваме среќни...
Дојдов во Љубојно. Омиленото место за одмор и осама. Најљубовното планинско село во Преспа распослано во подножјето на Баба Планина, на пет километри од езеро. Надморската височина нè гали со своите 950 метри, планината се прави важна, езерото си мекнее, воздухот е чист, сè е зелено и мирно... Само јас сум немирна. Во овој зелен рај си ветив дека ќе ѝ објавам војна на технологијата. Дека нема да дозволам таа светлечка челуста да ми го јаде времето за најблиските. Ќе расчистам со гризењето на совеста дека не умеам да се опуштам. Така се намонтирав - ќе сведам електронски уреди на минимум (ионака тука немаме телевизор и интернет) и ќе се дистанцирам од социјалните мрежи до максимум. Конечно, ќе се присетам каков ми беше животот до пред десет години, пред Фејсбук и Инстаграм да ми влезат во топ 5 најдобри другарки.
Стигнуваме во понеделник. Уште неседната на лулашката под оревот во дворот, ми ѕвони телефонот. Немам навика да го игнорирам, иако официјално сум на одмор, па одговорам на повикот. Од другата страна на линијата препознавам возбуден глас на колешка. Ме бара за интервју на тема „Жените и природниот изглед“ или „Природни жени низ процесот на стареење“. Токму така се чувствувам во моментов – како дупнат балон, полека издишувам и нечујно се ослободувам од преголемиот обѕир кон беспрекорниот изглед, перфектниот „аутфит“, како и преголемиот обѕир кон другите. На 250 километри од Скопје не ми е гајле дали косата ми е средена, дали почнало да ми ѕирка по некое бело влакно, дали луѓето ќе ме препознаат и ќе ме споредуваат со некогашната Ана од ТВ екранот, не ми е гајле за вишокот килограми, не ми е гајле за дрвените ѓердани, ниту за каква било декоративна козметика и шминка. Се сакам таква каква што сум, без ропските навики на убавината. Како железни прангии завиткани околу нозете нè влачат стандардите за тоа како треба да се облекуваме и да се однесуваме, што е правилно, што е прифатливо за една жена во зрели години, дали и каде е пристојно да се носи дреч црвен кармин... Ништо од ова повеќе не дозволувам да ме обременува. Боја на моите денови им даваат насмевките на луѓето што ги сакам. Нивната искреност е без филтер!
И додека трчам низ дворот боса зборувајќи со колешката по телефон (боса подобро се поврзувам со енергијата на земјата под мене) ѝ кажувам дека идејата им е одлична, тајмингот соодветен со актуелните случувања, но јас нема да можам да учествувам на нивната фото-сесија со природен изглед бидејќи нема да бидам во Скопје во следните две-три недели. Со мала доза на гризење на совеста се извинувам што не сум во можност да им одговорам на барањето и почнувам да ги вадам работите од куфер.
Не поминале десет минути ми стигнува порака од еден наш филмски критичар кој очекува од мене рецензија за следниот број на „Филмски печат“. Нема смисла да одбијам, не е голема работа, си велам, ќе треба да напишам две-три страници филмска критика и да одберам Топ 5 култни филмови. Да се распакувам, па ќе се фатам да пишувам. Продолжувам да роварам низ алиштата, ми „титка“ Вибер. Некоја новинарка ми пишува дека прави ТВ прилог по повод 40 години од Катедрата за компаративна книжевност, па ме замолува да снимам кусо видео во кое ќе ги образложам моите (луди) сеќавања од студентските денови. Би имала многу да раскажам (особено оние спомени кои се помалку поврзани со науката, а повеќе со љубовните лудории), но срдечено ѝ се заблагодарувам, потсетувајќи ја дека јас не студирав на таа катедра и дека ќе треба да побараат некој друг. Искрено се надевам дека ова е последното ѕвонење на телефонот за да почнам да ја чистам нашата стара куќа (првично изградена во 1907 година, подоцна реновирана) во која не сме биле од минатата година. Ете, на куќите не им минува рокот како на жените (се смее). Таа горда старудија му пркоси на времето, збирајќи спомени од животи на пет генерации.
Дворот е огромен и личи на џунгла. Со метлата сум в рака кога телефонот повторно почнува да урла. Непознат број. Да кренам или не? Сепак, ќе одговорам, може да е нешто важно. И навистина е важно, но далеку од тоа дека е итно. Се работи за мојата нова книга за деца „До небото и назад“ која треба да излезе на почеток на септември. Голема радост ми е, ама во моментов имам друга работа, а и одморов конечно треба да почне. Ме бара илустраторката која возбудено ми вели дека ги завршила скиците, но на некои места текстот е подолг, па ако сум во можност да го скратам пред да ја направиме финалната верзија што ќе се пушти во печат. Дали сум во можност сега да интервернирам во текстот ако сум на одмор? – Не ми е згодно да одбијам. Но, нели си ветив дека барем првите денови воопшто нема да го вклучам компјутерот?!
Еден час подоцна електронската пошта ми сигнализира дека ми стигнал е-маил. Звукот на телефонот ме привлекува ко забранета љубов. Дилемата да отворам или не - е отприлика со тежина во мојата глава колку онаа на Ерих Фром – да се биде или да се има? (се смее) Отворам и читам е-маил од едно меѓународно научно списание каде што испратив научен труд уште минатиот месец. Ми велат дека мојот труд е прифатен и рецензиран, но ќе биде потребно да го усогласам делот со литература по нивните технички стандарди, односно да направам транслитерација. Молам?!
Ја оставам метлата и го фаќам компјутерот. На светлечкиот екран ѕирка потсетник дека до вторник треба да ја испратам во редакција новата колумна за „Женски магазин“ (тоа е оваа што ја читате), а до четврток - книжевната рецензија за „Приказни.мк“ за книгата „Продавница за животни промени“ од Рафаела Жордано во издание на „Три“. Ох, колку мене ми треба една таква „бихевиористичка“ продавница за животни промени, си мислам… Прирачник кој од А до Ш кој ќе ме научи како да кажувам – НЕ! Како помалку да се грижам за работите кои не секогаш мораат да бидат моја одговорност. Како да одбивам луѓе без око да ми трепне, за да си го заштитам својот мир. Седнувам пред белиот лист хартија (екран на компјутер е, ама вака поромантично звучи) и почнувам да куцам и да го замислувам она што требаше вистински да го живеам…
... Жежок песок ми ги скокотка прстите на нозете. Тиркизни бранови се кршат во молитва пред мене. Телото бара да влезе во вода, да се стопи со езерската шир. Сопругот си игра на брегот со нашето дете. Прават златни кули од песок. Се смеат и се тркалаат. Нашето куче Ада (седумгодишна златна ретриверка) едвај чека да се фрли во вода. Типично за нејзината раса - обожава да плива. Јас најпрвин, наместо да ја перципирам структурата на луѓето на плажата и нивните изрази на лицето, за да проверам дали се доволно dog-friendly, па да ѝ дозволам да прави што сака, овој пат ја пуштам слободно да трча и да се радува. Плажата е нејзина исто колку што е и наша. Крајно време е ние, луѓето, да сфатиме дека не поседуваме сè и дека не можеме да си ја присвоиме целата природа. Престанувам да бидам роб на преголемиот обѕир кон другите. Редно време е да научам каде е тенката граница помеѓу преголемата внимателност и љубезност, од една страна, и тоа да живееш за другите, од друга страна. Ветрот ми ја бушави косата, а јас заборавам да се грижам за фризурата. Не ми е веќе важно како ќе ме перципира околината, туку како се чувствувам внатре, во себе. Важно ми е каков ветер ќе ми дува во духот. Какви крила ќе ми растат за да го дофатам спокојот. Слободна сум и проѕирна на плажата покрај сината вода. Не тежам ни грам, иако имам толку многу килограми.
Точка. Ентер. Доста е пишување за денес. Го исклучувам компјутерот. Одам да го живеам она што го пишувам. Конечно, ќе земам „ден за ништо“? Во нашиот календар треба да постојат и денови што едноставно се создадени за релаксирање и уживање. Одамна сме заборавиле како изгледа тоа да не правиш ништо цел ден. Лежење, шетање, книга... Општеството со својата вртоглава брзина и челичен притисок прави да се чувствуваме некорисни во таквите денови. Е, нема! За инает ќе докажам дека знам да бидам сама со себе, без интернет-приклучоци, без обврски, без социјални мрежи, без работа.
Се спружувам на лежалката во зелениот рај, во дворот во Љубојно. Сонцето ме гали со срамежливите зраци под гранките на Оревот. Светлината ми ги скокотка усните кои почнуваат да се смеат. Убаво ми е. Си се смеам така сама со себе, ко улава. Доаѓаат маж ми и син ми и ме прашуваат: „Дали конечно заврши со чистење, метење и со работа за да одиме на плажа“? – „Јас сум подготвена, вас ве чекам“ – им намигнувам. Сè друго може да почека. Ги фрлам телефонот и лаптопот на лежалката во дворот и заминувам на плажа со празни раце. Таму има доволно песок и вода да ги наполнам со работа.
За Женски Mагазин АНА ЈОВКОВСКА, новинаркa,писателка и менторка за личен развој
