Баба ми беше жена која страда: Таа сè проголтуваше, ретко кој би можел

Од почетокот на Втората светска војна, скоро сите мажи во селото биле застрелани од Германците, вклучително и таткото на баба ми, таа и другите деца требало да работат и да ја култивираат земјата со крава и плуг.

Баба ми се грижела нејзиниот брат да не ја погоди со земја кога кравата малку се свртела и го скокнала редот на кој работеле. Тие биле само деца, баба имала 6 години, не доволно силни да ја контролираат. А крава е крава, таа не знае за ред.

Како и да е, тие гладувале, бидејќи скоро целата храна им била одземена.

Си направиле гумени чевли од стари тркала, кои не биле доволно флексибилни и анатомски прилагодени, па оделе со рани на нозете.

Во моменти на одмор, седеле во дворот и едни на други си ги чистече вошките од главите. Баба вели дека не се срамеле да го прават тоа во јавност, затоа што сите тогаш имале вошки.

Тие немале часовник, па се ориентирале според биоритамот, месечината и сонцето да пристигнат навреме на воз или да завршат други обврски.

По војната, гладот ​​продолжил. Ако некој имал свиња, требало да ја задави, за да не ја одземат од него. Да ја задави наместо да ја заколи, за да не цика и да не се чуе. Сите гревови од тој вид се напишани како казнувачки црвени цртички во некаков вид картичка. Баба имала 4 цртички. Имало многу озборувања.

Прабаба ми, како млада вдовица, имала додворувач, но на најсериозен начин, нејзината ќерка, односно сестрата на баба, „кренала секира за да го заплаши“, знаејќи дека во случај на повторен брак, ќе останат сами. Мажите тогаш се женеле со вдовици под услов да ги остават своите деца од првиот брак.

Прабаба ми, по инцидентот со секирата, го избркала додворувачот и никогаш не се омажила.

Баба ми не знаела што е менструацијата и ја криела првите 6 месеци. Таа сечела стара облека на парчиња и ги користела како влошки. Измиени и исушени на скриено место. Кога дознала нејзината мајка, моја прабаба, не ѝ објаснила ништо.

Сè за менструацијата и било многу незгодно затоа што често протекувала од една страна.

Нејзината мајка ја омажила на нејзини 16-17 години со маж што не го познавала. И сестра ѝ исто така. И двете имале симпатии во тоа време.

Симпатијата на нејзината сестра, извесен Паја, дошол да ја киднапира на денот на веридбата. Тој направил врева со автомобилот пред куќата за да може да се слушне, но тие го спречиле да излезе, вереникот веќе бил таму. Бидејќи додворувачот бил добар и мирен човек, Паја не успеал ниту да се степа кога влегол во куќата.

Неколку децении подоцна, наша братучетка го познала во болница, лежел со ногата ампутирана затоа што бил дијабетичар или нешто. Кога дознал која е, тој со солзи во очите ѝ рекол дека ја сакал тетка ни премногу.

Двете баби беа убави, но во лотаријата со договорени бракови, мојата го извади дебелиот крај. Дедо беше крајно патријархално воспитан, а баба беше научена да страда, да работи и да не зборува. Таа не јадеше кога сите јадеа, не зборуваше кога сите зборуваа. Глава без јазик.

Му роди три ќерки, па тоа го изнервира многу. Третата ќерка со месеци била без име и крстена по многу месеци, бидејќи бил лут.

Подоцна омекна со внуците. Не знам што го зачука во глава. Го сакавме. Тој нè научи да рибариме, да играме шах, нè носеше на езеро да пливаме во надуена тракторска гума и наместо базен полнеше чамец во дворот. Го набљудувавме како одгледува пчели, како коли свињи, ја култивира земјата, заповедаше и штедеше. Тој нѝ велеше дека собира пари за да не однесе на Хаваите секогаш кога не сакаше да плати за бонбони.

Баба секогаш му беше верна сенка и го почитуваше затоа што беше вреден, искрен и „не пиеше и не се коцкаше како другите“.

Сепак, таа тајно ме советуваше никогаш да не се омажам и да имам свој денар.

Никогаш не можеше да оди никаде без него, а особено не подолго од еден ден затоа што имаше кокошки што требаше да ги храни секое утро. Дедо не можеше да се жртвува и да ја одмени, бидејќи „тоа не е негова работа“.

Кокошките беа оружје за манипулација.

Таа отсекогаш сакаше да го види морето и јас сакав да ја одведам, но ми рече дека „не може заради кокошките“.

Неколку дена пред неговата смрт, тој ѝ рече да ги заколи сите, за да може да биде до него во болницата.

По неговата смрт, таа им ја подели заштедата на децата и ја потроши за реновирање и проширување на куќата. Во новата бања, неколку дена ентузијастички пиеше кафе затоа што ѝ било „како во бајка“.

За прв пат, беше во можност да располага со пари на седумдесетгодишна возраст.