Корона вирус и витамин Д: Зошто ви е потребен и како помага во борбата против вируси како Ковид19

Познато е дека витаминот Д ги одржува коските, забите и мускулите силни и здрави.

Но, научниците сега исто така сметаат дека игра важна улога во зајакнувањето на имунитетниот систем - и затоа може да биде важен сојузник во борбата против вирусите како што е Ковид-19.

Што е витамин Д?

Витаминот Д е познат како „витамин од сонцето“ затоа што е единствената хранлива материја што вашето тело ја произведува кога телото е изложено на сончева светлина.

Кога еднаш ќе се најде во вашиот метаболизам, тој му помага на телото да апсорбира калциум и фосфат - хранливи материи неопходни за здрави заби, мускули и коски, според резултати од истражувањето.

Биомедицински студии покажуваат дека тешките коскени заболувања како рахитис, остеомалација и остеопороза се директна последица од сериозен недостаток на витамин Д.

Но, професорот Кевин Кашман, специјализиран за витамин Д, исхрана и здравјето на коските на универзитетскиот колеџ Корк во Ирска, вели дека тоа не е сè.

Тој тврди дека оние кои немаат доволно од него исто така се „изложени на ризик да добијат зголемена подложност на инфекции и воспаленија - работи што се многу, многу актуелни оваа година“.

„Во последните две децении се појавија нови откритија кои покажуваат дека витаминот Д прави важни работи надвор од скелетот“, вели тој.

„Витаминот Д помага во регулирање на имунолошкиот систем.

Професор Кашман вели дека научниците признаваат дека дури и скромен недостаток на витамин Д е поврзан со „зголемен ризик од кардиоваскуларни болести, дијабетес, одредени видови на рак, заразни болести, па дури и воспалителни болести“.

Но, дали постои директна врска помеѓу витаминот Д и Ковид?

Професор Кашман вели дека најсовремените научни прегледи покажуваат дека „постојат апсолутно одржливи докази помеѓу недостаток на витамин Д и здравствени последици од траекторијата на Ковид-19“, но дека тие не се доволно силни за да доведат до официјална препорака на додатоци на витамин Д. Во овој момент станува збор за превенција или дури и третман“.

Сепак, овој научник верува дека истражувањето се движи во вистинска насока и дека пандемијата „го донесе прашањето за недостаток на витамин Д во центарот на вниманието на јавноста“.

„Општиот консензус во оваа точка е едноставно дека доказите не се доволно цврсти, но тестирањето е во тек и цело време пристигнуваат нови докази.

„Ковид-19 има постои една година, ќе треба малку време да почнат да се појавуваат податоците.Сè станува навистина интересно ако прифатите дека недостаток на витамин Д апсолутно допридонесува за работи како што се респираторни заболувања, грип, настинки, итн.

„Знаеме дека ни треба витамин Д, пред сè, за нашите коски.

„Значи, ако се покаже дека има позитивен или заштитен ефект од респираторни заболувања, тогаш тоа е само уште една придобивка од него“.

Од каде го добиваме витаминот Д?

Главниот снабдувач на витамин Д е веројатно сончева светлина, според професорот Кашман, но количината што ја добиваме зависи од нејзината јачина на нашата кожа - и тоа варира во зависност од тоа каде се наоѓате на планетата и кое време од годината.

Како општо правило, колку сте поблиску до екваторот, толку е посилно сонцето и повеќе внесувате витамин Д.

Сепак, места како Индија и многу африкански земји се сметаат за најтешко погодени од недостаток на витамин Д. Како е можно тоа?

„Може да има културолошки причини, без разлика дали се работи за верски униформи, облека или луѓе кои не остануваат на сонце поради топлината во средината на денот“, вели професорот Кашман, наведувајќи други фактори, како што се загадувањето што ја блокира сончевата светлина или урбаното живеење .

Друга причина може да биде поврзана со бојата на кожата.

Податоците објавени во Европскиот магазин за клиничка исхрана покажуваат дека 12 проценти од европската популација страда од недостаток на витамин Д, но „таа бројка се удвојува, а понекогаш и тројно се зголемува ако погледнете етнички групи во некои европски земји“, бидејќи меланинот служи како природен крем за сончање .

Како внесуваме витамин Д во исхраната?

За среќа, храната може да послужи како алтернативен извор на витамин Д а тој може да се најде во мрсна риба, црвено месо, жолчки и млечни производи.

Но, за огромното мнозинство на луѓе, добивањето на доволна количина на овој витамин само преку диета е посебна тешкотија.

„Поголемиот дел од храната богата со витамин Д е од животинско потекло, додека растенијата обично не содржат витамин Д.

Што значи дека ако јадете храна од растително потекло или ако сте од оние што не можат да јадат одредени видови храна, ќе бидете повеќе склони кон недоволно конзумирање“, вели професорот Кашман.

Таков е случајот, на пример, во Монголија, каде што студијата на „Синџирот на исхрана“ на Би-Би-Си покажува дека најмалку 70 до 80 проценти од возрасните и до 90 проценти од децата страдаат од недостаток на витамин Д.

„Храната што содржи витамин Д е прилично скапа за оние луѓе кои живеат во ранливи заедници“, вели Амара Бор, директор за операции на детската фондација „Кристина Нобл“ во Монголија.

Сепак, владата објави планови за додавање на овој витамин на целото пченично брашно, што е една од најчесто користените прехранбени производи и најдобар начин да се осигура дека ќе го достигне целото население, додава таа.

Повеќето јавни здравствени организации препорачуваат минимум 10 микрограми витамин Д на ден, но повеќе од 100 може да бидат штетни.

Многу високи дози за подолг временски период може да доведат до таложење на вишок калциум во телото, што може да ги ослаби коските и да ги оштети бубрезите и срцето.

„Понекогаш можете несвесно да ги достигнете тие нивоа со купување додатоци кои содржат премногу витамин Д или пиење повеќе апчиња“, вели професорот Кашман.

Но, многу е тешко да се добијат премногу витамини од збогатена храна, бидејќи се додава „многу поскромно“.

Како поинаку можеме да добиеме витамин Д?

Една од опциите е да се пијат витамински апчиња или додатоци во исхраната, но може да биде неприфатливо скапо за милиони луѓе ширум светот.

„Затоа, алтернативата е да додадете повеќе витамин Д во синџирот на исхрана - со додавање на храна што се смета за неопходна поради почестата потрошувачка“, сугерира професорот Кашман.

Овој процес се нарекува фортификација - техника што се користи повеќе од 80 години во индустријализираните земји и сè повеќе во економиите во развој.

За многу експерти за неухранетост на микроелементи, ова е најдобриот начин за борба против недостаток на витамин Д ширум светот.

Храната што може да се збогати варира според локацијата, но може да вклучува млеко и растителни алтернативи (како што се соја, овес, бадеми, ориз), овошни сокови, јогурти, павлака, маргарин, пченично брашно, масло за јадење, овесна каша, снегулки, па дури и јајца.

Во зависност од националното ниво на недостаток на витамин Д, владите можат да изберат да воведат задолжителни програми или да им препуштат на производителите на храна доброволно да ги збогатат своите производи.

Во моментов, само мал број од нив - како што се Канада и Финска, кои имаат мал интензитет на сончева светлина во поголемиот дел од годината - спроведуваат програми за збогатување на витамин Д.

„Идејата, се разбира, е да се пронајдат извори на храна што допираат до повеќето луѓе за да можат да внесат доволно витамин Д без да размислат што јадат“, вели Кристел Ламберг-Аларт, професор по храна и исхрана на Универзитетот во Хелсинки во Финска.

Професорот Кашман смета дека пандемијата ќе ги охрабри другите земји да започнат да размислуваат за стратегии како оваа во Финска, и има смисла да се направи таа инвестиција од многу причини.

Според една, објаснува тој, е ефтино и чини „центи“ да се додаде витамин Д на тон пченично брашно, а исто така има и долгорочна корист од добивање поздрава, похранета популација.

Студија спроведена од здравствените власти во Германија во 2015 година процени дека збогатувањето на лебот ги намалува фрактурите кај жени постари од 65 години за повеќе од 10 проценти, со што секоја година се заштедуваат околу 380 милиони долари во трошоците за лекување.

„Тој вид заштеда е зачудувачки“, вели професорот Кашман.

Извор: БиБиСи

Фото: freepik.com