Понеделнички муабет со Ана Бунтеска // Понеделнички муабет со Ана Бунтеска

Нема поголема болка од болката за дете

13 Февруари, 2023

Низ животот се соочуваме со различни видови болка: физичка болка, болка предизвикана од првата љубов, губење пријатели, смрт на родители и блиски луѓе. Секоја првпат доживеана болка ја чувствуваме како засек, трагедија која потем станува тапо чувство на клукање, кое преминува во тага со која учиме како да живееме. Некои болки нѐ омалаксуваат, некои нѐ дробат, но некако учиме како се живее со нив. Не џабе рекле дека она што нема да нѐ убие, само ќе нѐ исчеличи, ќе нѐ направи посилни за предизвиците кои следат. И сѐ е тоа ок, точно е дека инстинктот за преживување си го прави своето, дека не само што учиме да се справуваме со болката, туку со тек на време ја трансформираме (до одреден степен) во гориво кое нѐ турка напред.

За физичките болки сега има еден куп алтернативи како решенија, сакате тргнете од апови, па сѐ до алтернативната медицина, хомеопатија, акупунктура или комбинација која ќе се покаже како најдобро решение за секој од нас. Болката од првата љубов останува како слатко-горчлив спомен кој секогаш ќе нѐ потсетува на соочувањето со ултимативната вистина дека сѐ што лета не се јаде, па од сета таа (во тој миг најнајнајголема болка на свет) шарада ги извлекуваме првите искуства за тоа како треба, но и како не треба. Таа болка која е предизвикана од првата љубов е првото искусување на растењето и учење кое понатаму ни го олеснува справувањето со крахови во љубовта. Болката од губење пријатели заради несогласувања или едноставно заради различни животни патеки е болка од која стекнуваме сознанија за сопствените грешки и слабости кога се другите луѓе во прашање. Таа болка ни го наметнува прашањето за тоа каде ние сме потфрлиле во однос на другите, колкава е нашата одговорност во меѓусебниот однос и дали сакаме нешто да научиме за да не ги правиме истите грешки. Некојпат осознаваме дека нашата одговорност за „смртта” на пријателството е примарна, па ко Оче наш си ги учиме лекциите, а некогаш тоа е само филтер кој служи како еден вид сито (и решето) кои луѓе ќе ги пуштаме во нашиот најтесен круг, за да останат. Болката од физичка загуба на родителите и блиските луѓе е болка која нѐ менува, која поставува сосем нови стандарди за сѐ во животот. Ја имам таа среќа да ми се родителите се’ уште живи, но знам колку ме смени болеста на татко ми и дека тотално ми ги измести сите критериуми за тоа што е важно, а што не е или што е вредно за секирации, а што е само губење време и себе.

Но, она за што никој никогаш не сака ниту да помисли или никому не паѓа на ум од „пупупу, скраја да е” е губење дете. Познавам неколку жени и мажи кои имаат изгубено чедо и кои останале со здрав ум само заради тоа што имале уште едно дете на кое му требале. Познавам неколку жени и мажи кои изгубиле дете и кои никогаш, ниту приближно не останале исти и на кои тагата им е веќе дел од ДНК-то. Мислам дека на светот нема ниту физичка, ниту било каква друга болка која е поголема од болката кога се губи рожбата. Се’ останато е дури и тривијално. Наеднаш исчезнува сѐ што дотогаш важело како нервоза, стрес, лутина, бес...и настапува едно големо НИШТО, кое боли и никогаш на таа болка ниту се намалува интензитетот, ниту нешто може да ја надомести таа загуба.

Стравот за детето почнува уште од мигот на зачнување. Дали ќе се одржи бременоста, дали ќе е се’ во ред со бебето, дали при раѓање ќе биде оценето вака или онака. И тој страв не минува, па дури ни кога „детето” има веќе 50 години и кога имате правнуци. Тоа е една константна мисла која нема почеток ниту крај и во која сите останати мисли имаат второстепено значење. Тоа е една линија од мисла во која се провлекува само „со ред да биде”, кое за жал го сфаќаме и го осознаваме секогаш на потешкиот начин или доцна. Мојот најголем страв бил стравот за Нина и да знаете дека она што го велат старите „тоа што мајка ќе помисли не дај Боже да се случи” е чиста вистина (со ова ама ич не сакам да го намалам или обезвредам татковството и стравот на татковците за своите деца, оти знам и татковци кои биле поголеми „мајки” на децата од жените кои ги родиле). Првиот страв ми беше кога шансите да биде родена со Даунов синдром беа големи. Не заради Даун синдромот, оти ја сакав толку многу што бев решена да ја родам секако, туку од помислата дека ја раѓам на скоро 35 и дека ако мене ми се случи нешто, ќе расте во држава и средина во која (да сме искрени) луѓето се сѐ уште недоволно созреани за прифаќање на различностите. Вториот страв ми беше кога на нејзиниот прв роденден качи висока температура и кога со тешка инфекција од ешерихија коли, завршивме на клиника со скенирање на бубрези и десетдневно лекување. И мал милион уплави од видот температура, паѓања кои завршиле со мал потрес на мозокот, удирања итнитн. Знаете како велат, сите работи за кои се смееме дека така растат децата....ама така и стареат родителите (од грижа).

Пред неколку дена, Нина фати некој вирус кој беше проследен со повраќање и омалаксаност. Нејсе, ниту прв ниту последен. Но, по совет на нејзината докторка решивме да направиме крвна слика и ЦРП колку да сме сигурни дека е со толку и дека нема ништо во позадина. Е сега, за да не ја влечкам во лаборатории на -8 сабајлечки со помисла да не се направи поголема беља, решив да викнам домашна посета за да ѝ земат крв. Кај не ѝ беше арно, стресот од вадење крв од вена (на мене е...јас можам да гледам операции без око да ми трепне, ама вадење крв од вена ми е траума) беше иницијална каписла за во еден миг да побели како ѕидот, да ми преврти очи и да се онесвести. Мислам дека само моето викање се слушеше во зградата и додека не си дојде на себе, немате претстава што се’ ми мина низ глава. И тоа само од едно онесвестување кое (според медицинското лице) е сосем нормална и пропратна појава при земање крв. Во тој миг, немав здрав резон и немав ништо поврзано со разум, освен дека детето не ми е при свест. Срцето ми застана.

Отпосле, кога веќе сѐ беше во ред, помислив на тоа каков ли е стравот на родителите на децата со хронични заболувања, или децата кои секојдневно се борат за живот, па децата кои ги гледав на онкологија, децата кои стискаа во рацете играчка додека се чекаше на ред на радиологија? Каков и колкав е стравот на родителите кои ги испраќаат на операции за кои исходот е неизвесен?

Душа исплакав на фотографијата на која таткото ја држи раката на својата ќерка која е затрупана под рушевините од земјотресот во Турција. Што понатаму? Што после тој миг? Згаснат живот уште пред да почне навистина да заживува, уништена младост пред да израсне во прекрасна млада жена која ќе љуби, ќе создава кариера, вредности, семејство. Таа болка е нешто што никој никогаш не треба и не смее да искуси. Таа е болка која е спротивна на сите логики, сиот разум, сите природни закони. Таа болка не е дури ни болка, туку тивка смрт. Сѐ друго веќе нема никаква смисла, ниту значење после загубата на дете.

Има работи кои не можат да се спречат, а ни да се предвидат како што се природните катастрофи. Не дека не сме придонеле за да бидат поголеми и пострашни, оти мајка расплакавме на земјава и на природата. Но, има работи кои може да се обидеме да ги превенираме. Да се градат објекти кои ќе се поиздржливи на земјотреси, без да се гледа личниот профит и да се заштедува на материјал кој ќе овозможи поголема безбедност, да се мисли на најлошото а да се надеваме на најдоброто. Да се најде начин како да им се продолжи и животот и квалитетот на животот на децата, на оние кои треба да останат и после нас, а не да си заминат пред нас. Се’ помалку се грижиме за иднината, а тие се нашата иднина...иднината на човештвото.

Нема и нема да има поголема болка од болката за дете, од загуба на дете. И 20 години да живее човек после тоа не се намалува, не престанува, не минува. Само таа болка е единствената која за да се избегне секогаш помислуваме само на една работа и се пазариме со Бог/Универзумот „јас, наместо моето дете”, оти за дете...за дете никогаш не поминува.

Да сте ми живи и здрави, да ви се живи и здрави децата...и со ред да е.

До следниот понеделнички муабет,

За Женски Магазин, Ана Бунтеска

За дете не поминува

и боли

а не знаеш зошто

ама боли од мигот на зачнување

дур во себе го носиш

со рацете на стомакот

како да го штитиш

да го покриваш во себе

и ќе го износиш