Спречете ја дехидратацијата навреме при повраќање и дијареа кај децата
Дехидратацијата кај децата е сериозна патологија, во која телото на детето губи повеќе од пет проценти од течноста. На прв поглед, загубата на течност за пет проценти не е толку забележлива. Кај децата дехидратацијата се развива неколку пати побрзо отколку кај возрасните. Постојат различни степени на загуба на течности во телото:
Дехидрација од благ степен - со неа телото губи околу 5% од вкупната количина на течност. Таквата дехидратација не е опасна за животот, но веќе влијае на благосостојбата на детето. Дехидратација од среден степен - телото губи до 10% од течноста. Со таква дехидратација, треба да посетите лекар, но и да се обидете сами за да го надокнадите недостатокот на вода. Деградација од тежок степен - телото губи повеќе од 10% вода. Со таква дехидратација се потребни итна хоспитализација и замена на недостатокот на течност со специјални препарати кои се администрираат интравенозно.
Постојат многу причини кои доведуваат до тоа телото на бебето да изгуби голем волумен на течност. Важно е родителите да ги знаат сите причини и доколку е можно, избегнете ги или обидете се веднаш да ја наполните изгубената вода. Причини за дехидратација кај деца:
· Различни вирусни и бактериски инфекции кои се придружени со симптоми како дијареја, тешко повраќање, хипертермија. Тоа можат да бидат аденовируси, цревни бактерии и вируси, инфлуенца, норовируси итн.
· Дијабетес мелитус
· Патолошки заболувања на респираторниот систем
· Тешко повраќање и дијареа за време на труење со хемикалии за домаќинство, лекови, габи.
· Незапирлива загуба на течност за време на продолжено изложување на топлина, физички напор.
Родителите треба да запомнат дека телото на детето губи течност неколку пати побрзо од возрасно лице. Најпрво, тоа е поврзано со малата телесна тежина, несовршеност на регулацијата на повлекување на течности на ниво на бубрезите и брз метаболизам на водата и електролитите.
Симптоми на лесна до умерена дехидратација:
Многу е важно да се забележат првите знаци на дехидратација кај детето со цел да се преземат навремени мерки за да се избегне. Со благи степени на дехидратација обично симптомите не се толку видливи и опасни, така што оваа дехидратација не предизвикува никакви посебни стравови ниту кај родителите, ниту кај педијатарот. Со лесен степен на дехидратација, детето е практично исто како и кога е здраво. Честопати бара пијалок, поретко оди во тоалет, може да биде бледо и малку летаргично. Лесна дехидратација со неколку напади на дијареја или повраќање и висока температура, може да се јави после продолжено изложување на сонце или долги активни игри. Со просечен степен на дехидрација, симптомите на дехидрација кај детето се поизразени. Во овој случај, подобро е да побарате помош од специјалист и веднаш да почнете да земате препарати кои го стабилизираат балансот на вода и електролити.
Симптоми на умерена дехидратација:
Симптомите на дехидратација кај детето се поизразени. Кожата и мукозните мембрани на устата стануваат суви, на усните може да се појават пукнатини со крв. Кожата први бледee, а потоа добива сива боја. Плунката станува доста вискозна, слична на слуз. Нивната состојба може да биде различна: некои деца стануваат безлични и сонливи, други пак плачат гласно. Карактеристичен симптом е да плаче без солзи дури и со тешка хистерија. Пулсот на детето се крева. Кај бебињата, пелената останува сува или количеството на урина е незначително, а урината е темна и со многу силен и непријатен мирис на амонијак.
Знаци на тешка дехидратација:
Тешка дехидрација се карактеризира со често повраќање и дијареа, тешка треска и интоксикација на телото. Детето одбива да зема вода или која било друга течност, постојано плаче или се јавува тешка поспаност и летаргија. Кожата станува студена, особено на екстремитетите. Детето може да има конвулзии и напади. Со тежок степен на дехидратација, неопходна е итна интравенска инфузија на солен раствор со електролити.
Третман на дехидрација кај деца
Со лесен и умерен степен на дехидратација, детето треба да пие повеќе течности. Тоа не треба да биде само чиста вода, туку и топли овошни пијалоци, чаеви, лесни раствори на сол и вода. На дехидрираното дете треба веднаш да му се даде да пие течност, најдобро вода во која претходно е растворена сол, а потоа, во зависност од тежината на дехидратацијата, треба да се консултира лекар и евентуално, доколку е потребно, да се задржи во болница.
Во секој случај, лекувањето се состои во надокнадување на изгубената течност. Се препорачуваат готови комбинации од соли (ОРС) кои ги содржат непоходните елементи (Натриум, Калиум), како и гликоза, кои се раствораат во превриена и оладена вода, или се додаваат на овошни сокови (јаболка) или јогурт, кисело млеко,кашеста храна и се даваат на детето во мали количини во текот на целиот ден. Не ги терајте децата да ги пијат наеднаш во поголеми количини – ова ќе предизвика повраќање и забрзување на дехидратацијата.
Др.Спец.Инфектолог Ратко Наумоски
