Форензички психијатар за однесувањето кое збунува и дезориентира: Може да има кобни последици, овој вид малтретирање е многу застапен во секојдневниот живот
Д-р Сохом Дас е форензички психијатар и тесно соработува со полицијата и судовите, истражувајќи различни злосторства и криминални дејствија. Овој 44-годишник, кој живее и работи во Лондон, има и свој канал на YouTube „A Psych for Sore Minds“ каде често зборува за широк спектар на теми за ментално здравје.
Неодамна тој се осврна на се попопуларниот термин gaslighting, кој често се користи во општеството за да опише одреден тип на однесување во човечките односи, најчесто оние од емотивна природа. Колку овој термин всушност ги интригира луѓето, докажува фактот дека тој беше еден од најпребаруваните на Google во 2022 година.
„Ова однесување ги збунува и дезориентира луѓето и ја насочува динамиката на моќ кон „насилникот“, за да му биде полесно да продолжи со тоа, но и полесно да манипулира со целта. Во суштина, станува се полесно и полесно да се манипулира со цел“, истакна тој на почетокот на своите излагања на д-р Дас.
Во својата основа, gaslighting е процес кој подразбира дека некој манипулира со нас, убедувајќи нè на разни перфидни начини дека она што го чувствуваме и кажуваме не соодветствува со вистината.
Др. Дас објаснил дека терминот gaslighting потекнува од истоимената драма од 1938 година, во која мажот создава специфична атмосфера во куќата, поточно се обидува да ја убеди сопругата дека полека полудува, за да може да ја украде. Тој го прави тоа така што постепено го намалува пламенот на гасната ламба, но кога таа ќе забележи дека светлината се намалува, тој тврди дека воопшто не е точно.
Д-р Дас исто така опиша како овој модел на однесување може да има фатални последици во реалниот живот, особено кога се применува на нестабилни поединци, користејќи пример од неговата сопствена пракса.
На жената, која тој ја нарекол госпоѓица Ц, и била дијагностицирана шизофренија и била судена за нанесување тешка телесна повреда. Жената отишла во станот во кој живеат наркодилерите, удирајќи еден од нив со мачета во градите. Таа до пред неколку недели живеела во ист стан со своето момче.
Госпоѓицата Ц откри дека човекот што го нападнала една недела пред да се исели од станот ѝ се заканувал затоа што била загрижена дека ќе го пријави во полиција за дилање дрога. „Ја одведе во соба, и покажа пиштол и рече дека е наменет за неа и нејзиното семејство доколку се обиде да го уценува“, раскажува д-р Дас.
Откако оваа жена дошла кај д-р Дас на проценка, таа му признала дека се вселила во тој стан, каде што живееле дилерите, со нејзиното момче. Со текот на времето, нејзиниот дечко кој бил наркоман почнал да се занимава сам со дилерство, односно да работи за мажите кои живееле во станот.
„Тие сакале да излезе од домот бидејќи не им се допаѓала воопшто, но и не сакале таа да знае со што точно се занимаваат“, истакнува овој психијатар и додава дека тоа е момент кога Госпоѓицата Ц станала жртва на gaslighting.Групата млади мажи со меа воделе долги, комплицирани разговори за тоа како нејзиното момче е неверно, притоа покажувајќи ѝ фотографии од него со други жени и СМС-пораки за кои тврдеа дека им ги праќал. Подоцна во текот на денот, тие ги бришеа пораките и фотографиите и инсистираа дека никогаш не ни зборувале со неа.
„Тие знаеја дека има проблеми со ментална болест и дека одвреме-навреме влегувала и излегувала од психоза. Тие намерно го користеле тоа за да ја збунат и дезориентираат и да ја натераат да се запраша што е навистина реално. Покрај тоа и давале бесплатни лекови, а потоа подоцна и побарале пари, тврдејќи дека никогаш не рекле дека може да ги добие бесплатно. Така, ова било многу комплициран, збунет дијагностички случај, но нејзиното ментално здравје беше многу подобро откако работев со неа. Советот кој му го дадов на судот беше да не ја префрлат во психијатриско одделение, но јас и го објаснив контекстот и се што и се случи. Судијата и изрече полесна казна која инаку не би ја добила“, заклучи овој млад психијатар.
FOTO: Freepik
