„Која е најлошата работа што може да ми се случи“: Стравот од неуспех се јавува во детството, психолог открива кој ни го всадува и како да се избориме со него

Честопати не смееме ниту да се осмелиме да ги оствариме нашите желби и да излеземе од нашата удобна зона. Причината лежи во стравот од неповолен исход и потенцијален неуспех. „Што ако не успеам? најчесто е реторичко прашање што луѓето си го поставуваат и најчесто тоа ги спречува во намерата да се преселат од „мртвата точка“ и да направат нешто ново, но ризично во животот. Психологот Ана Поповиќ зборуваше за српски „Телеграф“ за тоа како всадуваме стравови од неуспех во детството и како да се справиме со нив.

Стравот е ирационална, исконска емоција која се појавува како наш одбранбен механизам и нѐ доведува во ситуација да се бориме за нешто или да избегаме од тоа.

„Стравот од неуспех е исто така делумно неизбежен и вообичаен, и скоро секој човек барем еднаш се сретнал со оваа емоција во својот живот“, вели психотерапевтката Ана Поповиќ.

Таа објаснува дека овој страв има корени во воспитувањето и очекувањата на родителите.

„Со децата, тој започнува некаде со започнување на училиште. Родителите може да забележат дека детето одеднаш не сака да губи во игри или крајно се плаши да не направи грешка при извршување на домашните задачи и слично. Наместо да поминува низ како и секоја друга развојна фаза, често, кога има преголеми очекувања од родителите, овие стравови од неуспех и грешки може да се вкоренат кај децата и значително да ги попречат подоцна“, вели Поповиќ.

Според неа, децата кои штотуку започнале со училиште имаат тенденција кон перфекционизам, а родителите играат голема улога во тоа:

Кога детето не може да ги заврши задачите што се очекуваат од него, бидејќи ги прилагодува деталите или го одложува завршувањето, му се чини дека она што го прави „никогаш не е доволно добро“. Овој перфекционизам често нѐ придружува додека растеме и подоцна во животот последица е вознемиреност “.

Психотерапевтот наведува дека, од друга страна, постои страв од успех во стилот на самоубивачка личност и дека овие два стравови во основа се многу слични.

Внатрешната динамика на овие луѓе се врти околу жртвување за другите и забрана да се борат за нивната среќа, каде што „себичноста“ под која спаѓаат и најмалите знаци за задоволување на нивните потреби е „забранета тема“. Таквите луѓе честопати несвесно го саботираат и нивниот успех, со цел да останат лојални на моделот на родителите. На пример, некој неочекуван напредок на работа може да ги фрли во вистинска паника“, вели соговорникот на Телеграф.

Таа наведува дека е многу сомнително што е успех, а што неуспех.

„Живееме во материјалистички свет и успехот најмногу се мери со тоа колку сме во состојба да заработиме пари и да се сместиме. Тоа е поврзано со западната цивилизација и нејзиното влијание и прифатено како општествена норма. Ако материјалните работи донесуваат среќа и успех, ние не би ја слушал често реченицата „И богатите плачат“, потсети психологот Поповиќ.

Таа советува, наместо да се држат до клишеата, секој треба јасно да дефинира што е успех за него, бидејќи има повеќе значење.

„Успехот треба да биде реализација на она што човек го сака. За некои луѓе тоа е да ја работат работата што ја сакаат, за други добро воспитани и среќни деца, за други способност да ги усогласат семејните и деловните обврски ... Кога ќе дефинираме каква е нашата визија за успехот, ние треба да се стремиме кон него, без разлика што мисли околината за тоа“, вели психотерапевтот.

„Што ќе каже светот?

Соговорникот на Телеграф истакнува дека на стравот од неуспех влијае и премногу приврзаност кон мислењето на околината.

„Она што другите ќе го кажат за нас, ако ние не ја завршиме успешно задачата, без разлика дали мислат дека сме неспособни, нѐ блокира да се осмелиме и да се справиме со некои непознати предизвици што би можеле да го подобрат нашиот квалитет на живот и да нѐ направат поуспешни“, вели терапевтот.

Според неа, овој страв се карактеризира со песимистичко расположение и однесување, како и неодлучност воопшто да започне нешто, бидејќи „нешто страшно“ може да се случи во случај на неуспех.

„Оваа емоција предизвикува многу проблеми, влијае врз нивниот избор во животот и ги„ принудува “претежно да ја следат линијата на најмал отпор, односно да се повлечат и да избегаат од новите можности“, вели Поповиќ.

Психотерапевтот додава дека луѓето кои се плашат од неуспех често „се сопнуваат“ и саботираат себеси, за да можат да ги обвинат околностите за неисполнување на нивните цели и да избегнат преземање одговорност.

„На долг рок, овој страв има лош ефект врз физичкото и менталното здравје на луѓето. Тие често се жалат на прекумерен замор, недостаток на енергија, се емоционално исцрпени и честопати се незадоволни од својот живот и се хронично загрижени“, вели Поповиќ.

Како да се надмине стравот од неуспех?

Терапевтот објаснува дека постојат начини да се надмине овој страв.

„За почеток, неопходно е да се дефинира што е успех за нас, а што неуспех. Ние мора да одредиме што сакаме да постигнеме и кои се нашите реални шанси да го постигнеме. Сѐ додека се обидуваме да постигнеме нешто, нема неуспех. Секогаш е многу подобро да се обидете, па дури и ако не го постигнете она што го сакате, но се откажувајте на почетокот, секогаш имајте го тоа на ум“, советува психотерапевтот.

Таа посочува дека е важно да се направи јасна разлика помеѓу вистинските и замислените „закани“ на патот до целта:

„Во таа ситуација, се плашиме и од реални и од нереални закани. Реални се, на пример, оние што влијаат на нашите животи, физичкото и менталното здравје и нереални, на пример, стравот од говор што треба да го дадеме пред многумина луѓе и тие не се збунуваат. Овој друг страв е тој што го предизвикавме со нашата имагинација. Стравот од неуспех е главно поттикнат од нашите замислени закани. Наместо да дозволите да ве совлада, анализирајте го и не дозволувајте да ви го одвлече вниманието од целта, потоа направете план како да го добиете она што го сакате “, вели Поповиќ.

Таа објаснува дека е важно да се фокусираме на она што навистина го сакаме.

„Не фокусирајте се на негативни работи и упорно размислувајте дали поради нешто ќе излезете смешни, туку свртете се кон позитивни афирмации, како на пример„ ќе ја добијам работата што ја сакам“, вели терапевтот.

Кога правиме планови, објаснува Поповиќ, ние исто така имаме идеја каков треба да биде резултатот:

„Дозволете си да се надевате на резултатот што го сакате, но не оптоварувајте се слепо држејќи се до него. Не откажувајте се од првите пречки, туку фокусирајте се на успехот. И, конечно, имајте на ум дека сте доволно силни и издржете дури и ако се случи неуспех“.

Психотерапевтот Поповиќ пренесува уште една моќна реченица, попрецизно прашање што може да им помогне на сите што се плашат од неуспех:

Секогаш запрашајте се: „Која е најлошата работа што може да ми се случи во случај на неуспех?“ Ако искрено одговорите на тоа, ќе сфатите дека не е ништо страшно, дека вашата глава нема да „лета“ од рамената. Подобро, затоа што си дадовте можност да се обидете и да се борите“.

Извор: zena.blic.rs